Slikklachten

Slikproblemen doen zich voor wanneer u niet goed kan kauwen, het eten niet meer goed kan wegslikken, of u zich telkens verslikt.

U kunt daardoor gaan opzien tegen eten en drinken.

Wat zijn de oorzaken van slikprobremen?

Overmatige spanning in het hals- en schoudergebied

Een gespannen hals en gespannen schouders zijn niet optimaal voor het slikken. Voedsel blijft eerder "hangen" en soms is er het gevoel "over iets heen te moeten slikken". Ook kan er verslikken optreden. Een logopedische manuele therapie voor de hals helpt om de halsspieren te ontspannen. In combinatie met ontspanningsoefeningen voor de schouders helpt dit ook om de hoofdhouding te verbeteren. Hierdoor verloopt het slikken weer soepel.

Vermindering van kracht en coördinatie van de slikspieren, bijvoorbeeld bij het ouder worden

Het kauwen van voedsel kan langzamer verlopen door krachtvermindering in de kauwspieren en tong. De onderlinge coördinatie van de slikbewegingen van tong, keel en slokdarmingang verloopt minder soepel. Daarnaast kunnen problemen met het gebit er voor zorgen dat kauwen en slikken moeilijker gaat. Soms worden restjes niet meer automatisch weggeslikt, waardoor u zich sneller kan verslikken in een voedselrestje. Ook kan het afsluiten van de luchtpijp op het juiste moment door het strottenklepje, niet meer snel genoeg gaan. Hierdoor verslikt u zich sneller bij het drinken. Logopedische oefeningen voor de tong en hals ervoor zorgen dat de spieren weer krachtiger worden en optimaal coördineren.

Een neurologische oorzaak

Een beroerte, Parkinson of dementie kunnen leiden tot coördinatieproblemen in de slikbeweging. Het samenwerken van de spiergroepen die betrokken zijn bij het slikken is dan verstoord. Daarnaast kan het gevoel in de mond verminderd zijn. Hierdoor kunt u zich verslikken.

Bij een neurologische aandoening is het dus van belang extra alert te zijn op mogelijke slikproblemen. Logopedie helpt u om het slikken te verbeteren en verslikken te voorkomen.

Medicijngebruik

Bij sommige medicijnen treden slikproblemen als bijwerking op. Medicijnen kunnen de spierkracht verminderen of de coördinatie verstoren. Hierdoor gaat het kauwen moeilijker, kan de tong het voedsel minder goed verplaatsen of werkt het strottenklepje minder goed of traag.

Sommige medicijnen beïnvloeden de hoeveelheid speeksel in de mond. Het doorslikken van vast voedsel wordt dan moeilijker.
Een aantal medicijnen bij psychische aandoeningen kan Parkinsonisme (vergelijkbare klachten als bij de Ziekte van Parkinson), veroorzaken: het kauwen en transport van het voedsel wordt dan moeilijker.

Wanneer u medicijnen krijgt, is het belangrijk na te vragen of deze medicijnen invloed kunnen hebben op het slikken, de speekselvorming, spierkracht, gevoel in de tong en mondholte. Let dan extra goed op bij de maaltijden. Overleg met de arts of er alternatieven zijn als er sprake is van ernstige bijwerkingen in het slikken.

Het slikken van de medicijnen zelf kan problemen geven

U heeft dan moeite met het wegslikken ervan, of het gevoel dat de medicijnen achter in de keel blijven hangen.

De medicijnen kunnen soms gemakkelijker met appelmoes, vla of yoghurt worden weggeslikt, in plaats van met water.

Dit moet wel in overleg met uw apotheker, want niet alle medicijnen mogen in combinatie met appelmoes of yoghurt worden ingenomen. Ook mogen de meeste medicijnen niet fijn worden gemaakt of uit de capsules gehaald. worden.

Overleg met uw apotheker wat er mogelijk is.

Een optie bij het slikken van medicijnen kan slikgel/bevochtigingsgel zijn.

Dit geeft verlichting, kalmeert en vergemakkelijkt het slikken.

Verminderde conditie

Als u weinig conditie hebt door bijvoorbeeld een chronische aandoening of een operatie, gaat eten en drinken ook moeizamer.

Er zijn ook medicijnen (zoals hierboven besproken) die als bijwerking minder spierkracht en/of een droge mond veroorzaken.

Gevolgen van slikproblemen

De gevolgen kunnen onder andere zijn:

Gewichtsverlies
Een verslechterde voedingstoestand waardoor de kans op decubitus (doorliggen) toeneemt
Longontsteking (verslikpneumonie)
Minder plezier bij het eten en drinken

Verslikken

Wanneer eten, drinken of speeksel in de luchtpijp komt, spreken we van verslikken. In de meeste gevallen krijgt u na het verslikken een hoestbui. Hoesten zorgt ervoor dat hetgeen dat in de luchtpijp terecht is gekomen, eruit wordt geblazen. Wanneer u niet meer of alleen nog heel zwak kan hoesten, kan er voedsel in de longen terecht komen. Een longontsteking kan dan een gevolg van verslikken zijn.

Wat kan logopedie voor u doen?

Wij leren u om weer beter te kunnen slikken. Met meer kracht. Soms met een andere houding van uw hoofd en een betere tongbeweging. Dit oefenen wij met u samen tijdens de broodmaaltijd, het warm eten, de soep en de koffie/thee/sapjes/fris/water. Daarnaast behandelen wij de spieren van de hals en de schouders om het slikken te vergemakkelijken.

Het goede slikken wordt al gauw weer een automatisme.

Dan kunt u weer zonder gevaar voor verslikken van uw eten en drinken genieten.